Al jaren zijn de verpauperde gebouwen en omgeving van de voormalige melkfabriek ‘De Dongeradelen’ de inwoners van Moarre-Ljussens een doorn in het oog. Door de jaren heen zijn er al diverse pogingen gedaan om, dan al niet in samenwerking met de gemeente, de eigenaar te bewegen om het terrein en gebouwen te ontwikkelen. Er zijn ook verschillende plannen bedacht en gelanceerd. Van wellness, huizenbouw, zorgwoningen, Bed & Breakfast tot een jeugdonderkomen; van rijp tot groen; van haalbaar tot mooie luchtkastelen. Alle goede intenties ten spijt, er is in al die jaren nog niets van de grond gekomen. Het terrein is overwoekert en de gebouwen verpauperd, voor zover ze er nog staan. Het ziet er allemaal per jaar steeds slechter uit en het is nu zelfs zo gevaarlijk dat de eigenaar het terrein met hekwerk heeft moeten afsluiten.

Vanuit de pilot ‘It Nije Doarp’ (op deze website is daar veel informatie te vinden) is in 2016 (weer) een nieuwe poging gedaan om de eigenaar in beweging te krijgen. Gewapend met de uitkomsten van een in 2016 gehouden ‘Woning enquête’, waarin de inwoners massaal aangaven dat er nu echt ‘iets’ moet gebeuren met de voormalige melkfabriek, zijn we naar de gemeente gegaan. De gemeente heeft opnieuw het terrein bekeken en beoordeeld dat het terrein en gebouwen in zodanige staat verkeren dat deze niet meer voldoen aan ‘de redelijke eisen van de welstand’. Dit betekent zoveel dat de gemeente vanaf die beoordeling een titel heeft om te gaan handhaven. De gemeente heeft dit gedaan door eerst een gesprek met de eigenaar en mensen van project ‘It Nije Doarp’ te beleggen in de zomer van 2016. Tijdens dat gesprek heeft de eigenaar aangegeven dat er ‘concrete plannen’ zouden zijn en dat er eind 2016 zou worden gesloopt. Helaas bleken dat alleen mooie woorden, er is door de eigenaar toen geen sloopvergunning aangevraagd. Wel heeft de eigenaar in het voorjaar van 2017 plannen ingediend bij de gemeente en gevraagd om deze te beoordelen. De plannen zijn vervolgens bij de gemeente op de plank blijven liggen en, ondanks rappel van onze kant, pas eind 2017 beoordeeld. De plannen (bed en breakfast en jeugdaccommodatie) vond de gemeente te groot en heeft om bijstelling gevraagd. Daarbij heeft de gemeente toen aangegeven dat de eigenaar om de plannen te realiseren de benodigde procedures en vergunningen in gang moet zetten of aan moet vragen.

Tot op heden, en we zijn bijna weer een jaar verder, is het stil vanuit de kant van de eigenaar. De gemeente is voornemens om deze stilte te doorbreken. De gebruikte lans is een recent gestuurde brief die de eigenaar sommeert om voor 15 december 2018 (!) ofwel de panden weer in (min of meer) oude staat te herstellen of een sloopmelding te doen en hier ook uitvoer aan te geven. In de brief wordt (helaas) een klein kiertje opengezet voor een escape voor de eigenaar. Als de eigenaar alsnog met een (goed) plan komt dan is de gemeente bereid om de datum van 15 december 2018 op te schorten. Hier schuilt (weer) het gevaar dat de eigenaar met (wilde) plannen komt, de gemeente dit (weer) moet beoordelen en op reageren en we ongemerkt weer veel tijd verder zijn. Dit klinkt een beetje negatief, maar helaas is dit de werkwijze gebleken van de afgelopen 18 jaar.

Daartegenover moeten we erkennen dat de gemeente nog nimmer een brief heeft gestuurd waarin de eigenaar wordt gesommeerd op het of op te knappen of te slopen. De gemeente stelt zelfs een dwangsom in het vooruitzicht en heeft aangegeven desnoods zelf de benodigde acties uit te voeren en de kosten op de eigenaar te verhalen. Dit is een mooie stap en we zijn ook zeer verheugd dat de gemeente deze stap eindelijk heeft gezet.

Dit is een traject van een lange adem, maar we houden als Moarre-Ljussens vol. De leefbaarheid in de dorpen is goed en veel inwoners zetten zich hiervoor dagelijks in. Het toonbaar maken van het de voormalige melkfabriek is wel het minste wat de eigenaar kan doen. We blijven vasthouden en u op de hoogte houden.